Molen Ter Rijst

Van harte welkom op de Molen Ter Rijst in Herzele

Deze stenen grondzeiler met zetelkap werd gebouwd in 1794. De bouw nam vier jaar in beslag. De bouwheer Bernard Van Daelem is door geldgebrek nooit eigenaar van de afgewerkte molen geworden. De onafgewerkte molen werd aangekocht door Armand De Graeve en bleef steeds in het bezit van deze molenaarsfamilie.

Sinds zijn bestaan ging de molen nooit over van vader op zoon. In het 200 jaar oude molenhuis is nooit een kindje geboren. Daarom staat bovenop het dak van de windmolen een windwijzer in de vorm van een muilezel, als symbool voor onvruchtbaarheid.

De Molen Ter Rijst is een bovenkruier. De binnendiameter van de bakstenen kuip bedraagt onderaan 8,40 meter. Helemaal bovenaan is dit nog 4,80 meter. De kuip, waarvan de muren onderaan een kleine meter dik zijn, heeft een hoogte van 10,60 meter. De totale hoogte van de molen bedraagt 14 meter. De roeden hebben een lengte van 24 meter. Op de meelzolder bevinden zich drie steenkoppels. Hiervan is de Engelse steen, die een diameter heeft van 1,70 meter, opnieuw maalvaardig gemaakt. Naast de molen staat het molenaarshuis.

Naast het malen van graan kende de molen nog andere functies. Zo was er tot rond 1900 een olieslagerij op het gelijkvloers. Pletstenen en een olieslagbank zorgden voor de vervaardiging van raapolie. Die werd gebruikt voor de verlichting van huizen.

De molen was tot 1938 in bedrijf. Daarna werd hij als woning ingericht, maar het molenwerk verviel snel.

In 1978 werd de vervallen molen grondig hersteld door molenbouwer Walter Mariman uit Zele. De restauratie van het gaande werk loste niet de verwachtingen in, zodat vele bijkomende werken nodig waren en de zaak lang bleef aanslepen.

In februari-juli 2006 werden andermaal grote onderhoudswerken uitgevoerd, zoals het hervoegen van de romp, de vernieuwing van de leibedekking op de kap en de verbetering van het draaiende werk. Molenbouwer 't Gebinte uit Erpe-Mere voerde het molentechnisch werk uit. In 2011 kende Ruimte en Erfgoed van de Vlaamse Overheid een nieuwe onderhoudspremie toe voor de vervanging van de kop- en lieswiggen in de askop en voor de vervanging van het hekwerk van drie wieken.

In het voorjaar 2016 voerde molenbouwer Dirk Peusens enkele onderhoudsweken uit: uitlijnen en ophogen van de zetel, uitstefelen van de molenas en nieuwe askopspieën en vulstukken.

De molen is sinds eind 2019 eigendom van de gemeente Herzele.